Hoe kies je vanuit je gevoel?

Ik ben alweer twee maanden terug in Nederland. Als huishopper is mijn hoofdlocatie tot nu toe Leiden, waar ik tot half juni in een appartement van vrienden verblijf. Best lekker, even een vaste plek, op de tiende verdieping. Een ivoren torentje, waar ik tot rust kom, mijn boek schrijf, tekeningen maak, nadenk over het leven en heerlijke solo-danssessies houd. 

In mei doe ik een evenementenklus: acht avonden sta ik als locatiemanager op het festival SPRING in Utrecht. Voorbereiden met de crew, vrijwilligers coördineren, bezoekers verwelkomen en begeleiden, troubleshooten, genieten van de bijzondere voorstelling én achteraf zelf een dansje meedoen... Ik vind het heerlijk. 

En als ik dan weer thuis ben slaak ik een tevreden zucht. Ik realiseer me maar al te goed waar ik nu ben in mijn leven, hoe erg ik geniet, en wat er vooraf is gegaan. Ik voel me in balans en, meedeinend op de golven mijn cyclus, zowel geïnspireerd en energiek als rustig en gegrond. 

Vacatures

Zelfs geld is nauwelijks een thema meer in mijn gemoedstoestand, ondanks mijn licht onzekere inkomen. Tot nu toe heb ik namelijk nooit écht te weinig gehad, en hoe vaker het goed komt, hoe meer vertrouwen dat schept. Het scheelt natuurlijk ook dat mijn idee van ‘goed’ snel vervuld is. 

Maar dan krijg ik opeens allerlei vacatures doorgestuurd, en zelfs belletjes van werkgevers zelf. Allemaal functies van twee à drie dagen in de week, organisatorisch werk. Hmmm, een stabiel inkomen… Werk dat ik leuk vind… Tijd daarnaast om mijn eigen ding te doen… Let’s go, right!?

Nou, eigenlijk wil ik niet vastzitten aan een baan. Wat als ik ineens de behoefte voel om te gaan reizen? Of om spontaan drie weken in een hutje op de hei mijn boek te schrijven? Om een andere leuke klus te doen? 

Toch klinkt het té aanlokkelijk. Dus solliciteer ik voor een van de functies. En al bijna voor de tweede, tot ik een subtiele onrust opmerk. En wanneer ik dat voel, weet ik dat het tijd is om even pas op de plaats te nemen en eerlijk naar mezelf te zijn. Wat wil ik écht?

Best oké

Tsja, dat is natuurlijk de hamvraag voor veel mensen. En niet eens alleen vanwege het feit dat er zo veel te kiezen valt. Want vaak weten we niet of wat we doen wel is wat we echt willen doen. En wat het dan is dat we liever zouden doen.

Dat onbestemde gevoel ken je vast wel. Dat er iets niet helemaal klopt, maar waar het ‘m precies in zit? Of je weet het diep van binnen wel, maar durft er niet aan toe te geven vanwege de mogelijke consequenties. En je vraagt je af of het alternatief wel echt beter is. 

Dus blijf je doorgaan zoals je het nu doet. Misschien verander je wat kleine dingen. En eigenlijk is het allemaal ook best oké: het leven is nu eenmaal niet altijd leuk, en daaromheen maken we er wel wat van. Zo is het gewoon. Toch?

Tsja. In dit opzicht ben ik gezegend of gedoemd, want als iets mij de kriebels geeft is het een best oké leven. Want ‘best oké’ staat voor mij gelijk aan middelmatig, en middelmatigheid voelt gewoon… niet optimaal. 

Dus wanneer het bij mij vroeger allemaal best prima ging, en ik het niet prima-er dan dat kon maken, kwam die ontevredenheid naar boven. Ja maar hallo, dacht ik dan, dit is toch niet wat het is? Mijn leven kan toch nog véél leuker, passievoller, inspirerender? 

Passie volgen

Dat steeds terugkerende, borrelende gevoel is uiteindelijk mijn grootste motivator geweest. Zoals toen ik veranderde van studie. Ik deed Bestuurs- en Organisatiewetenschap, waarvoor ik was geselecteerd en wat een prima studie was met goede vooruitzichten. Tot ik na een half jaar een vriendin tegenkwam die net was gestopt met haar studie. Ineens vroeg ik mezelf ook af: wil ik deze studie wel doen? 

Het antwoord was er meteen: nee. Ik wil filosofie studeren. Daar ligt mijn interesse en uitdaging. Diezelfde avond nog vertelde ik mijn - totaal overrompelde - ouders over dit besluit. Verrassend genoeg was ik in tranen, terwijl ik al die tijd helemaal geen sterke twijfel of ontevredenheid had gevoeld. 

Maar die tranen waren van opluchting. Want iets in mij, namelijk passie voor filosoferen en kritisch nadenken, voelde zich eindelijk gehoord. Het kreeg de ruimte die ik het niet had durven geven, omdat de mensen om me heen hadden gezegd dat filosofie ‘iets voor erbij’ is, dat je er niks mee kan. Daar had ik naar geluisterd, maar nu koos ik wat voor míj goed voelde. 

Dat soort keuzes had ik al wel vaker gemaakt, maar deze ervaring was groter. Het bleek een toegangspoort die me het vertrouwen gaf om vaker te kiezen vanuit mijn gevoel. En het lukte me ook steeds beter om dat gevoel te herkennen.

Maar wat als je helemaal niet zo’n sterk gevoel hebt van wat je wil? Je hebt in ieder geval één overtuiging nodig. Namelijk dat je geen genoegen wil nemen met een ‘best prima’ leven. En als dat zo is, dan heb ik nog wel wat ideeën om je dichter bij je gevoel te brengen. 

Bang

Ik denk dat we in grote lijnen twee drijfveren hebben. De ene is een soort puur enthousiasme om te leven. Vanuit plezier, verwondering, interesse, liefde, passie. Dat soort mooie dingen.

De andere drijfveer is, even zwart-wit gezegd, angst. Niet de angst die je voelt als je fysiek in gevaar bent, en geen continu op te merken angst. Ik bedoel onbewuste, sluimerende angsten. Bijvoorbeeld de angst om niet goed genoeg te zijn, geen waarde te hebben, niet geliefd te zijn of je onbegrepen voelen.  

Ik denk dat die existentiële angsten een dominante rol spelen in allerlei beslissingen die we maken. Mij hielden ze in eerste instantie tegen om filosofie te studeren, freelancer te worden en een boek te gaan schrijven. 

Ze zorgen ervoor dat we situaties vermijden, of juist een bepaalde situatie niet loslaten. Zoals een relatie, omdat je bang bent de ander teleur te stellen. Of je plant continu sociale dingen rondom je werk, zodat je nooit alleen bent. Of je kiest een baan waarvan je weet dat je omgeving dat waardeert of van je verwacht, terwijl het jou eigenlijk niet zo interesseert. 

Natuurlijk is het oké om je soms aan te passen aan een situatie of aan de mensen om je heen. Maar als het je uiteindelijk meer energie kost dan het je geeft, en je gewoon niet echt het gevoel hebt dat je vanuit jezelf leeft, is het een kwestie van tijd voordat je op een dag - of op je sterfbed - een dieptepunt bereikt. 

Je weet wel, zo’n moment dat mensen hun leven omgooien, omdat ze echt niet meer verder kunnen. Zoals ikzelf, toen ik m’n bed niet meer uit wilde voor mijn baan. En dan is er ineens wél ruimte om het radicaal anders te doen. 

Wat houd je tegen?

Maar op zo'n dieptepunt zou ik niet wachten. Als je écht wil dat je leven beter wordt dan ‘best prima’, moet je zelf actie ondernemen. En dat begint bij onderzoeken welke subtiele angsten jou tegenhouden om bepaalde keuzes te maken.

Bekijk je leven eens van een afstandje, en vraag je bij alles af: waarom doe ik dit? En waarom doe ik dat andere juist niet? Wees eerlijk. Bij elke reden kun je waarschijnlijk nog wel een stapje dieper gaan. 

Uiteindelijk vind je een aantal redenen die jouw keuzes drijven. Sommige zijn wél positief, want we laten ons heus niet alleen door angst leiden. Maar ik gok dat je er ook een paar gevonden hebt die eerder blokkades vormen dan toegangspoorten.

En wees erop voorbereid dat je in je zelfonderzoek zo nu en dan in de rationele argumentatie-val loopt. Je gedachten willen je namelijk juist afleiden van die negatieve overtuigingen over jezelf, omdat je bang bent ze te voelen. In dat vermijdingsgedrag zijn we ons hele leven getraind, en ook best wel goed in geworden. Maar juist die negatieve overtuigingen niet durven te voelen, zorgt ervoor dat je minder in contact staat met je gevoel. Dat gevoel waaruit je eigenlijk je leven zou willen leiden, als het goed is. 

Klaar mee

En dus is de volgende stap de belangrijkste, maar ook de moeilijkste. Je moet geloven dat die negatieve overtuigingen over jezelf niet waar zijn. Dat je zelfbeeld dus niet helemaal klopt - of hóeft te kloppen. Hoe laat je die delen van je zelfbeeld los?

Dat kan een lang proces zijn. Waarschijnlijk zit je er al in, trouwens, want het is deel van ouder worden om je minder van angsten aan te trekken. Aan de andere kant is de kans ook groot dat je meest hardnekkige angsten blijven bestaan, omdat je zo goed bent geworden in ze te vermijden. 

Dus heb je een beetje wilskracht nodig. Zodat je kan zeggen: ik ben er klaar mee. Ik ben het zat om altijd maar die sluimerende twijfel te voelen of ik het wel goed doe, of ik wel geliefd ben, of ik het waard ben. Ik wil mijn keuzes niet meer laten leiden door de angst om geconfronteerd te worden met mijn minderwaardigheid, want die minderwaardigheid is een illusie!

Top, daar zijn we het dan over eens. 

En wat ervoor in de plaats komt? Iets waar je uiteindelijk wél vol vertrouwen je keuzes op kunt gaan baseren. Namelijk die andere drijfveer: puur enthousiasme om jouw unieke leven te leven! En dat vind je niet door er heel hard over na te denken. Dat moet je voelen, tot in al je vezels.

Jouw kern

En wat is dat dan? Dat gevoel? Ik denk dat we het allemaal heus wel herkennen. Het komt voort uit wie of wat je werkelijk bent, diep van binnen. Een kern die geen vastomlijnde vorm heeft, geen identiteit met eigenschappen. En toch is ze uniek voor jou, en onveranderlijk. Iets dat je van binnenuit uitstraalt, wat je als kind het meest belichaamde en dat anderen in jou herkennen. 

Echte, onvoorwaardelijke liefde is dan ook gericht op die kern, op wie je werkelijk bent. Die kijkt dwars door alle vormen en lagen heen en ziet helder wat zich daaronder bevindt. Iemand die onvoorwaardelijk van jou houdt, geeft je de liefdevolle ruimte om helemaal jezelf te zijn. 

Als je dus ook maar iets voelt van die kern, volg het. Geef je eraan over. Want het wil ergens heen, net als een boom wil groeien, een bliksemflits haar energie wil laten stromen en de aarde om de zon wil draaien. Jouw kern wil zich uiten, verwonderen, groeien, talenten beoefenen, genieten, verbinden met anderen. Het wil zichzelf zijn én worden. 

En dan is het even oefenen. Totdat je dan op een dag voor een keuze staat die je vroeger ontzettend moeilijk had gevonden, door je angst voor de gevolgen. Maar nu voel je zó duidelijk wat je wil, dat je hardop lacht. En geef je jezelf vol vertrouwen toestemming om te kiezen voor wat jij wil. 

Lichaam als graadmeter

En zo sta ik op het balkon, nippend van mijn koffie, en realiseer ik me dat ik allang weet wat ik wil. Namelijk écht kiezen voor de vrijheid die ik heb als freelancer, waarin ik al mijn creativiteit kwijt kan, waarin oneindig veel mogelijkheden liggen om precies te doen waar ik passie voor voel.

Op het moment dat ik deze beslissing maak, gebeurt er iets bijzonders. Er lost een blokkade op, en ineens barst een bom van energie open. Ik sta op en schud lachend, dansend en joelend mijn ledematen, als een kind dat te lang heeft moeten stilzitten. 

En alsof het zat te wachten op mijn toestemming, krijg ik meteen een stroom van nieuwe inspiratie over mijn freelance werk. Ik zie onder andere helder dat ik me meer wil richten op het redigeren en versimpelen van ingewikkelde teksten, én dat ik wil gaan voor sociale, coördinerende rollen als floormanager. 

Na deze inzichten spring ik meteen achter de computer om deze blog te schrijven, en rolt dat wat verteld wil worden automatisch uit mijn vingers via het toetsenbord op mijn scherm. 

YES. Het voelt goooeeed. Als er dan toch een graadmeter bestaat om te bepalen of je een juiste keuze maakt, dan is dat de reactie van je lichaam!

Laatste strohalm
Maar het is nog niet afgelopen. Want wanneer ik een dag later onverwacht een belletje krijg dat ik ben uitgenodigd voor het sollicitatiegesprek, laat ik me toch verleiden. Ik zeg ‘ja’, want een gesprek kan nooit kwaad, en daarnaast is het een gerenommeerde organisatie, een grote kans…  

En oh, wat was het fijn geweest als ik inderdaad voldoende enthousiasme had gevoeld om ervoor te gaan. Maar ik weet dat ik het niet moet doen. Het voelt gewoon niet ‘aligned’, in ieder geval niet op dit moment. Dus zeg ik nauwelijks een uur na mijn toezegging het gesprek af. 

Interessant genoeg voel ik vervolgens wel een beetje verdriet. Een soort rouw, omdat ik weer een stapje verder weg lijk te nemen van werkkansen die, als het wél goed had gevoeld, fantastisch waren geweest. Alsof ik met deze keuze iets van mijn identiteit moet loslaten, een vertrouwd keuzepatroon dat lang veiligheid heeft geboden. 

Maar ik omarm het verdriet. Want verdriet is een bijeffect van loslaten, en loslaten leidt tot bevrijding. Waarin je voelt dat je nooit écht iets hebt verloren, alleen maar meer jezelf gevonden. 

Hasta la proxima vez!